Tôi trở về quê vào một ngày mùa hạ nắng nóng như thiêu như đốt, gặp lại người bạn thuở thiếu thời còn chân trần, đầu đội nắng lang thang khắp cánh đồng đi bắt châu chấu, cào cào. Bạn nắm tay tôi rưng rưng, thêm một mùa hạ nữa rồi nhưng tuổi thơ chúng mình đã lùi xa hơn hai mươi năm vời vợi. Bạn lại hỏi mình có nhớ năm tháng tuổi thơ không? Thú thật tôi đã định quên đi năm tháng tuổi thơ ấy khi mà bây giờ công việc hàng ngày ngập đầu cùng với những lo âu thường nhật cơm áo gạo tiền. Nhưng khi bạn hỏi, đầu tôi nhớ lại như in quãng thời gian tươi đẹp ấy. Mùa hạ tuổi thơ, nơi có những ngọn gió đồng mát lành tưới tắm vào đời tôi ngọt lịm.
Quê tôi ở miền Trung gió Lào cát trắng. Trước nhà tôi, cánh đồng lúa mùa hạ vẫn rì rào hát ca, tỏa hương thơm mang theo vị mặn mồ hôi của người nông dân tần tảo một nắng hai sương. Cánh đồng óng vàng trĩu kịt, nặng bông mỗi khi mùa gặt về. Tôi nhớ những đêm mùa hạ, cái nóng vẫn còn dư âm trong ngày sót lại hầm hập, nực nội, mấy chị em mang manh chiếu cũ ra ngoài bờ ao hóng gió. Gặp những đêm sao trời chi chít, mấy chị em ngước mắt nhìn lên bầu trời cao trổ tài đoán sao. Kia là chòm sao Thần Nông, và kia là dải Ngân Hà lấp lánh. Cơn nóng rồi cũng bị loãng tan đi bởi làn gió đồng diệu kỳ mát rượi thổi vào. Suốt cả những năm tháng mùa hạ, chị em tôi đã ngồi bên nhau như thế với thật nhiều kỉ niệm đẹp.
Tôi nhớ những lần tôi đã ngủ quên trên cánh đồng, khi tôi mải mê tìm mấy con châu chấu, cào cào với lũ bạn. Khi đó bầu trời dịu mát, mây che khuất nắng, tôi đã nằm sõng soài trên trạt cỏ mà ngủ ngon lành. Tôi nghĩ, đó hẳn là giấc ngủ êm ái, dịu dàng và khiến tôi nhớ nhất trong cuộc đời của mình. Xung quanh tôi, hương cỏ quyện lẫn hương bùn tạo nên một mùi hương ngai ngái mà dễ chịu biết nhường nào. Tất cả đều nhờ ngọn gió đồng mang theo và gửi gắm du dương ru tôi ngủ. Tôi lại nhớ một mơ ước thuở thiếu thời, tôi ước có một chiếc thảm nhỏ lơ lửng chứa đám bạn và tôi mà bay trên cánh đồng lúa bao la, rong chơi với cơn gió đồng mát rượi. Đám bạn nói ước mơ đó hẳn là một trong những ước mơ trong trẻo và tinh khôi nhất của tuổi nhỏ. Tôi cười, lòng vời vợi đầy ắp thương yêu kỉ niệm.
Tôi cũng không bao giờ quên những mùa gặt mùa hạ. Đó là mùa cực nhất của nông dân nhưng là mùa nhiều màu sắc, mùa của yêu thương, của sự trân trọng và cố gắng. Mùa gặt ai nấy đều tất bật, rộn ràng chuẩn bị nào chấu liềm, quang gióng, đòn gánh và dây buộc. Mùa gặt phải làm khẩn trương nếu không muốn bị lúa quá chín và bỏ lại sẽ bị những chú châu chấu cắn tơi tả. Lên chín, lên mười tôi đã biết cầm chấu liềm cắt từng cây lúa. Dưới cái nắng cháy da cháy thịt, mồ hôi ướt sũng. Sẽ có những chặp nghỉ trong buổi gặt, mọi người cùng nhau lên bờ ngồi uống chút nước mát, ngả lưng tận hưởng làn gió đồng thổi qua. Chỉ một làn gió nhẹ thoáng qua thôi cũng đủ cho người nông dân “nạp” thêm năng lượng, tinh thần phấn chấn cho một ngày làm việc thật dài.
Những mùa hạ của tuổi ấu thơ tôi thật yên bình trên cánh đồng đầy gió. Thật kì lạ, khi nhớ về, bằng một cách nào đó đặc biệt tôi nhớ như in những trò chơi thuở nhỏ. Đám bạn của tôi đó, đứa nào đứa nấy tóc đều vàng hoe, da đen nhẻm vì cái nắng miền Trung gay gắt. Mặc kệ nắng gắt, chúng tôi tung tăng ngoài đồng với trò chơi thả diều. Cánh diều tự chế được làm bằng tre, nứa và giấy vở học trò. Cơn gió đồng thổi cánh diều bay cao, vi vu trên bầu trời xanh thẳm, lũ trẻ con vui mừng hò hét ầm ĩ, rồi lại tiu nghỉu khi gió lặng xuống, cánh diều chới với. Một lúc sau gió lại thổi, và cánh diều lại bay cao, niềm vui cứ thế nối tiếp cho bóng ngày cạn dần. Bỗng dưng giữa những dòng kí ức tôi lại nghĩ về thực tại, chợt chạnh lòng khi bầu trời quê, mỗi khi mùa hạ đến chẳng có cánh diều nào bay lên nữa. Trẻ con bây giờ chúi mặt vào smartphone, các thiết bị công nghệ thông minh mà chẳng đoái hoài gì đến những trò chơi dân gian như chúng tôi một thời. Không biết ngọn gió đồng có buồn không, còn tôi thì buồn lắm. Nỗi lòng cứ mênh mang, mênh mang…
Mùa hạ tuổi thơ của tôi, của những đứa trẻ từng sinh ra và lớn lên ở quê hằn sâu trong ký ức có ngọn gió đồng thân thương quê nhà. Ngọn gió đồng mùa hạ đã gián tiếp nuôi nấng tâm hồn tuổi thơ, là hành trang vững chãi đưa chúng tôi đến với thế giới trưởng thành. Để khi tôi nhớ về lòng như được bao dung an yên, không vấn vương sầu muộn như thuở tôi ước ngồi trên chiếc thảm bay giữa khung trời gió lộng…