Văn Hóa Phật Giáo 385

Từ Bi – Chất liệu của sự hạnh phúc (TT. Thích Tâm Như)

Posted on by Ngọc Chí

Tháng Giêng chậm rãi trôi qua, nhẹ như cách những cánh mai vàng thả mình theo làn gió sớm. Mới đây thôi, hoa còn vàng ươm nơi chân tháp Tổ mà nay lá non đã xanh biếc một màu. Giữa màu xanh dịu dàng, tươi mát, một đóa mai cuối mùa vẫn hàm tiếu, an yên. Giữa vô vàn khói bụi thế gian, cánh mai nhỏ bé làm lòng tôi tĩnh lặng, đưa tôi về với nụ cười hiền của Hòa thượng Làng Mai. Ngày xưa ấy, ở một đất nước xa xôi, lạnh giá, Hòa thượng mỉm cười mà dạy: “Compassion is a verb”. “Từ bi” là một động từ. Nụ cười hiền đã in dấu trong lòng bao thế hệ người con Phật trên thế giới. Lời chỉ dạy của Ngài một lần nữa nêu bật một trong hai tinh thần cốt lõi của Phật giáo, như cách mà từ ngàn xưa người ta vẫn khắc hai dòng chữ phía sau cánh cổng chùa như một lời nhắc nhở: “Từ bi – Trí tuệ”. Nếu Trí tuệ là ngọn đuốc soi đường thì từ bi là những nhịp cầu vững chắc đưa ta đến bến bờ Giác ngộ – Giải thoát.

Vậy, “Từ bi” là gì? “Từ” là cho đi niềm vui. Chúng ta mang đến niềm vui không chỉ cho những người yêu thương ta, những người thuận duyên mà phải đem niềm vui cho những kẻ ghét ta, vô duyên với ta. Hơn nữa, tâm đại từ là không có giới hạn, không có sự phân biệt đẳng cấp và chủng loài. Chúng ta phải mang niềm vui cho mọi thứ xung quanh mà không mong cầu hồi đáp. Đó chính là từ vô lượng tâm theo tinh thần Đạo Phật.

Còn “Bi” là lòng thương xót trước nỗi đau của chúng sinh. Sâu hơn nữa đó là “Đồng thể đại bi”; nghĩa là xem nỗi khổ chúng sanh như nỗi khổ của mình. Chúng ta nên mở rộng lòng đại Bi đến cho mọi người và mọi loài, bất kể hữu duyên hay vô duyên, đó là một giá trị chân chính của Đạo Phật.

Như vậy, có thể nói, “Bi” là nhân, còn “Từ” là quả của “Bi”. Chỉ có khi thương xót trước nỗi đau của chúng sinh, ta mới có thể tình nguyện mang niềm vui đi ban rải. Từ bi đó theo Đạo Phật là luôn ban vui cứu khổ cho mọi người xuất phát từ sự bao dung; rộng lượng; không toan tính và không phân biệt. Từ bi là nguồn cội, là trái tim của Phật giáo. Từ bi là một trong “Tứ vô lượng Tâm”, luôn ẩn hiện trong mọi triết lý Phật giáo. Nhìn lại dòng lịch sử, chúng ta sẽ thấy lòng từ bi vô lượng của Phật giáo được chính Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật cụ thể hóa rõ nét đến nhường nào.

Như truyền thống kể lại, tiền thân Đức Phật Thích Ca là Bồ tát Hộ Minh. Bởi lòng từ bi, thương xót chúng sanh sống đời ác trược, Ngài nguyện giáng thế để giáo hóa chúng sinh, mang đến ánh sáng chân lý để cứu chúng sinh thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết chứng được đạo quả Niết bàn, an lạc thanh tịnh. Lúc mới bảy tuổi, Đức Thích Ca, một hôm đi xem lễ “cày ruộng” đã khóc thương cho nỗi đau xót của chúng sanh phải giành giật nhau để sống. Lớn thêm một chút, trong một lần xuất thành, Ngài lại đau nỗi đau sanh – lão – bệnh – tử của chúng sanh dù khi đó cuộc sống của Ngài đang ở trên đỉnh cao phồn hoa, danh lợi. Chính khi nhận thức được nỗi đau của vạn loại chúng sinh, đem tình thương bao trùm đến muôn loài, mong muốn tìm con đường thoát khổ, Ngài đã bỏ lại sau lưng danh lợi, vợ con, lên đường tìm cầu học đạo. Trên con đường gian nan tìm cầu giác ngộ, mỗi hành động nhỏ của Ngài luôn mang theo lòng từ bi vô hạn. Ngài đã bế một con cừu què chân để cho nó theo kịp mẹ. Ngài đã khuyên vua Tần Bà Sa La đừng giết súc vật để tế Thần. Kể cả khi đã chứng quả giải thoát, lòng từ bi thôi thúc Ngài vượt qua sự nghi ngại thuở ban đầu mà tìm nhiều phương cách giáo hóa chúng sanh, giúp chúng sanh thấu hiểu chân lý Đạo Phật tùy theo mọi hạng người, mọi căn cơ. Ngài không chỉ tìm cầu sự giải thoát an lạc cho chính bản thân mà còn hướng về vạn loại chúng sinh. Đây là biểu trưng cao nhất của “Đồng thể đại bi” trong Phật giáo. Sự từ bi như một sợi dây xuyên suốt, kết nối và khởi nguyên cho những cột mốc quan trọng trong cuộc đời vĩ đại của Đức Phật Thích Ca. Từ bi là nguyên nhân thúc đẩy Ngài xuất thế. Hạnh nguyện xuất gia cũng bởi lòng “Từ” mà có. Bốn mươi chín năm truyền đạo, Ngài vẫn thực hành hạnh đại Bi trong từng sát na, từng hơi thở. Cả cuộc đời Ngài là một bài học lớn về sự Từ bi và Trí huệ mãi lưu danh ngàn đời.

Hãy biết, hạnh phúc thật sự không phải là một điểm đến. Hạnh phúc là một con đường, một hành trình và trên con đường đó, từ bi chính là nguồn năng lượng vô cùng, vô tận.

Quay trở về cuộc sống thực tại, trên cuộc đời này, thứ con người ta truy cầu nhiều nhất, có lẽ chính là “hạnh phúc”. Người mải mê kiếm tiền vì cho rằng khi có đủ tiền chúng ta sẽ hạnh phúc. Người quyết tâm muốn phát triển sự nghiệp bởi nghĩ rằng, khi đứng ở đỉnh cao danh lợi, hạnh phúc sẽ chẳng xa vời. Nhưng những điều ấy liệu có thật sự là hạnh phúc? Những thứ tiền tài, danh vọng vốn chỉ là giả tạm, được được, mất mất vốn hư không. Đã là người con Phật xin hãy sống tỉnh thức. Hãy biết, hạnh phúc thật sự không phải là một điểm đến. Hạnh phúc là một con đường, một hành trình và trên con đường đó, từ bi chính là nguồn năng lượng vô cùng, vô tận. Khi đủ Từ bi, chúng ta sẽ nhìn cuộc đời bằng ánh mắt nhẹ nhàng và bao dung, chúng ta sẽ không còn oán thù hay ganh ghét. Qua lăng kính Từ bi, thế giới sẽ tràn đầy những điều tốt đẹp. Lòng Từ bi sẽ giúp ta hướng về cái thiện bởi khi đã cảm nhận được nỗi đau xót của chúng sinh, làm sao ta có thể tự tay mình gây nên điều đó. Không tạo ác cho người, lòng ta cũng sẽ chẳng cần ăn năn. Tâm ta từ ấy cũng thanh thản, yên bình. Từ ấy mà giữ được tâm lặng yên như rừng không buổi sớm để rồi trí tuệ cũng mở khai. Đến được với trí huệ chân thật của Như Lai là ta đã tìm được bến bờ đích thực. Ở miền đất ấy, ta sẽ mãi vui với niềm hạnh phúc vĩnh hằng, bất biến của sự giác ngộ và giải thoát. Đó mới chính là ý nghĩa thật sự của Từ bi trong Phật giáo.

Những người con Phật chúng ta chào đón tháng thứ hai (âm lịch) với một tâm thế hân hoan chờ những ngày lễ lớn: Ngày Đức Phật Thích Ca xuất gia (08/02), ngày Đức Phật Thích Ca nhập Niết bàn (15/02), ngày Khánh đản Đức Quán Thế Âm Bồ tát (19/02), Ngày Khánh đản Đức Phổ Hiền Bồ tát (21/02).

Những người con Phật chúng ta chào đón tháng thứ hai (âm lịch) với một tâm thế hân hoan chờ những ngày lễ lớn: Ngày Đức Phật Thích Ca xuất gia (08/02), ngày Đức Phật Thích Ca nhập Niết bàn (15/02), ngày Khánh đản Đức Quán Thế Âm Bồ tát (19/02), ngày Khánh đản Đức Phổ Hiền Bồ tát (21/02). Chúng ta tự hào vì mình là những người con của Phật đã, đang và sẽ tiến theo bước chân từ phụ mà tìm về ngôi nhà chánh giác. Chúng ta cũng phải vì thế mà luôn nuôi dưỡng cho bản thân một lòng Từ bi vô lượng. Nhưng đừng coi từ bi chỉ là một triết lý suông, đừng để sự từ bi dừng lại trên sách vở. Bởi “Từ bi là một động từ”. Hãy mang sự từ bi vào đời sống hằng ngày ngay từ những việc làm nhỏ nhất như lời Đức Phật đã dạy trong kinh Hạnh Phúc: “Bất cứ lúc nào, khi đi, khi đứng, khi ngồi, khi nằm, miễn là còn thức, ta nguyện duy trì trong ta chánh niệm từ bi”.

Dẫu biết thế giới hiện tại đầy rẫy bất công, con người ta chạy theo những điều giả tạm mà quên đi phần nào những đức tính tốt đẹp. Xin hãy nhớ, muốn thay đổi thế giới, trước hết hãy bắt đầu thay đổi từ chính bản thân. Trong mỗi chúng ta, ai cũng có tâm Phật nhưng chỉ đang bị che mờ bởi mây xám vô minh. Hãy để ánh sáng từ bi, trí huệ của đạo pháp xua tan phiền não vô minh. Hãy thực hành những việc lành nhỏ nhất như giúp đỡ người già, trẻ em mồ côi; đồng cảm với những người yếu thế trong xã hội hay dũng cảm lên tiếng chống lại những điều xấu xa. Nếu bạn có thể trăn trở khi bắt gặp những động vật bị đưa vào lò mổ hay bật khóc vì những mảnh đời bất hạnh trong mùa đại dịch COVID-19 thì đó là lòng từ bi đang trỗi dậy trong chúng ta. Và khi kịp giúp đỡ những mảnh đời như thế, tôi tin, các bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc vô bờ.

Sự từ bi như một sợi dây xuyên suốt, kết nối và khởi nguyên cho những cột mốc quan trọng trong cuộc đời vĩ đại của Đức Phật Thích Ca. Từ bi là nguyên nhân thúc đẩy Ngài xuất thế.

Lòng Từ không chỉ là chất liệu cho sự hạnh phúc của bản thân mà nó còn là hạt giống cho sự hạnh phúc của toàn nhân loại. Hạt giống được nuôi dưỡng đúng cách sẽ vươn lên thành một tàn cây cổ thụ. Lòng Từ được cụ thể bằng những việc làm nhân văn, cao đẹp sẽ lan tỏa đến khắp chúng sanh. Người khác khổ đau cũng như chính bản thân ta lâm vào lò lửa. Nếu ai cũng đủ từ bi để suy nghĩ đến điều này, có lẽ, thế giới đã không còn chiến tranh, thù hận hay giết chóc.

“Nguyện cho đừng loài nào sát hại loài nào, đừng coi nhẹ tính mạng của ai, đừng ai vì giận hờn hoặc ác tâm mà mong cho ai bị đau khổ và khốn đốn. Như một bà mẹ đang đem thân mạng mình che chở cho đứa con duy nhất, chúng ta hãy đem lòng từ bi mà đối xử với tất cả mọi loài. Ta hãy đem lòng từ bi không giới hạn của ta mà bao trùm cả thế gian và muôn loài, từ trên xuống dưới, từ trái sang phải, lòng từ bi không bị bất cứ một cái gì làm cho ta bị ngăn cách, tâm ta không còn vương vấn một chút hờn oán hoặc căm thù”, trích kinh Hạnh Phúc.

TT. Thích Tâm Như

 

* TT. Thích Tâm Như, Phó Ban Hoằng pháp tỉnh Khánh Hòa.

174 thoughts on “Từ Bi – Chất liệu của sự hạnh phúc (TT. Thích Tâm Như)”

  2. vpn special code says:

    I’m very happy to discover this site. I need to to thank
    you for ones time for this particularly fantastic read!!

    I definitely loved every part of it and I have you bookmarked
    to look at new stuff in your blog.

    my web site :: vpn special code

  39. Тест личности описания типов взаимоотношений и советы для карьеры и бизнесса says:

    Кто ты есть на самом деле? В чем твое предназначение?
    В каком направлении лежит твой путь и как тебе по нему идти?

    Дизайн Человека расскажет об этом!

    – Даёт право быть собой – Снижает тревожность при
    выборе – Укрепляет доверие
    к себе – Приносит чувство согласия с собой
    – Приносит чувство согласия с собой
    – Позволяет выстроить эффективную стратегию жизни и карьеры
    – Снимает чувство вины за “неправильность” – Снижает тревожность
    при выборе – Укрепляет доверие к себе

    Существует двенадцать профилей.
    Профиль делает вас уникальным.
    Зная профиль человека, можно как минимум
    описать его характер и особенности.

  40. Как ваш тип личности влияет на многие сферы вашей жизни says:

    Кто ты есть на самом деле? В чем твое предназначение?
    В каком направлении лежит твой путь
    и как тебе по нему идти?
    Дизайн Человека расскажет об этом!

    – Позволяет выстроить эффективную
    стратегию жизни и карьеры – Помогает
    принять свои особенности – Даёт
    право быть собой – Приносит чувство согласия с собой – Даёт ощущение уникальности
    – Даёт конкретные рекомендации по принятию решений – Снижает тревожность при выборе – Помогает
    понять свои природные таланты и
    способности – Помогает принять свои особенности

    Рейв-карта Human Design или Бодиграф.
    Human Design – это система для определения личной уникальности и своего предназначения в жизни.

    Дизайн Человека научит принимать правильные решения.

  41. Roland Patel says:

    Aw, this was a very nice post. Finding the time and actual effort to produce a superb article… but what can I say… I hesitate a whole lot and never manage to get anything done.

  49. Polygon Bridge says:

    Excellent post. I was checking continuously this blog and I am impressed!Extremely helpful info particularly the last part 🙂I care for such info a lot. I was seeking this particular info for a long time.Thank you and best of luck.my web site :: Natural Burn Keto Review

  51. Minswap says:

    Your blog has quickly become my trusted source of inspiration and knowledge. I genuinely appreciate the effort you put into crafting each article. Your dedication to delivering high-quality content is evident, and I look forward to every new post.

  56. DefiLlama says:

    I would like to thank you for the efforts youhave put in writing this blog. I am hoping the same high-grade blog post from youin the upcoming also. In fact your creativewriting abilities has inspired me to get my own blog now. Really theblogging is spreading its wings rapidly. Your writeup is a good example of it.Also visit my webpage … biblioray.pusku.com

  60. DefiLlama DefiLlama Swap says:

    I’m genuinely impressed by how effortlessly you distill intricate concepts into easily digestible information. Your writing style not only imparts knowledge but also engages the reader, making the learning experience both enjoyable and memorable. Your passion for sharing your expertise shines through, and for that, I’m deeply grateful.

  61. Miel natural says:

    I like the valuable info you provide in your articles. I will bookmark your blog and check again here regularly. I’m quite sure I will learn many new stuff right here! Good luck for the next!

  66. 202 says:

    Good post however , I was wanting to know if you could write a litte more on this subject? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit more. Thanks!

  67. Gambling says:

    Wonderful website. Plenty of helpful info here. I am sending it to several friends ans additionallysharing in delicious. And of course, thanks in your sweat!

  69. sushiswap says:

    The next time I read a weblog, I hope that it doesnt disappoint me as a lot as this one. I mean, I do know it was my choice to read, however I truly thought youd have something interesting to say. All I hear is a bunch of whining about one thing that you might repair should you werent too busy on the lookout for attention.

  71. Polygon Bridge says:

    All through our testing this proved to be a non-challenge with all but the smallest of parts that require further warning no matter how they are sanded.

  73. visit says:

    Asking questions are in fact pleasant thing if you are not understanding anything fully, except this paragraph offers goodunderstanding even.

  75. Alysia Millare says:

    Thanks so much for giving everyone an exceptionally breathtaking possiblity to check tips from this website. It is always so cool and stuffed with a lot of fun for me and my office peers to search the blog particularly thrice in 7 days to learn the new guides you will have. Not to mention, I’m also actually impressed for the fantastic advice you give. Selected 3 areas in this post are indeed the very best I have ever had.

  76. Arla Escalera says:

    Great website. A lot of useful information here. I’m sending it to some buddies ans also sharing in delicious. And certainly, thanks on your sweat!

  77. Francine Denk says:

    Hi there this is somewhat of off topic but I was wanting to know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML. I’m starting a blog soon but have no coding skills so I wanted to get guidance from someone with experience. Any help would be enormously appreciated!

  78. Alphonse Farney says:

    I’m still learning from you, as I’m improving myself. I certainly enjoy reading everything that is posted on your blog.Keep the aarticles coming. I loved it!

  79. Kelli Rathmell says:

    Excellent blog! Do you have any recommendations for aspiring writers? I’m planning to start my own website soon but I’m a little lost on everything. Would you recommend starting with a free platform like WordPress or go for a paid option? There are so many options out there that I’m totally confused .. Any tips? Bless you!

  80. Rea Kretzer says:

    I haven’t checked in here for some time as I thought it was getting boring, but the last several posts are good quality so I guess I’ll add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂

  82. Vincent Colwell says:

    A powerful share, I simply given this onto a colleague who was doing a little evaluation on this. And he in truth purchased me breakfast as a result of I found it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for the deal with! However yeah Thnkx for spending the time to discuss this, I feel strongly about it and love reading extra on this topic. If potential, as you turn into expertise, would you mind updating your weblog with extra details? It is extremely useful for me. Big thumb up for this weblog publish!

  83. Ricardo Boesel says:

    Hello my friend! I wish to say that this article is awesome, nice written and include almost all vital infos. I’d like to see more posts like this.

  87. Sushi Swap says:

    Nice article, have a look at my site “https://www.issuewire.com/sushi-swap-the-best-crypto-platform-in-2025-1823683727364009”

  88. Ma Dubeau says:

    Hi there, just turned into alert to your weblog through Google, and found that it’s really informative. I’m gonna be careful for brussels. I will appreciate when you continue this in future. Many people will be benefited out of your writing. Cheers!

  91. woofifinance says:

    Solid advice! Managing finances wisely can truly make a difference. We explored some common mistakes people make at Woofi Finance. Worth reading!

  93. https://spookyswap-r-2.gitbook.io/en-us/ says:

    As the decentralized finance (DeFi) space continues to evolve in 2025, SpookySwap has established itself as one of the leading decentralized exchanges (DEXs) on the Fantom Opera blockchain. Known for fast, low-cost token swaps, yield farming, and liquidity rewards, SpookySwap is a powerful tool for traders and DeFi enthusiasts looking to maximize their returns while maintaining full control of their funds.

  94. SpookySwap says:

    SpookySwap is a next-generation decentralized exchange (DEX) built on the lightning-fast Fantom Opera blockchain. Designed for efficiency, security, and low-cost transactions, SpookySwap empowers users to trade, stake, and earn without relying on centralized intermediaries. Its seamless user experience and robust features make it a key player in the expanding world of decentralized finance (DeFi).

  110. to learn more says:

    Utterly pent content material, thanks for selective information. “In the fight between you and the world, back the world.” by Frank Zappa.

  112. MinSwap liquidity says:

    Discover the power of MinSwap, the leading decentralized exchange platform offering seamless trading and low fees. Maximize your assets and join the next generation of decentralized finance

  113. CowSwap blockchain integration says:

    Discover CowSwap, the trusted decentralized exchange platform for seamless crypto trades in 2025. With low fees, high security, and fast transactions, CowSwap is a go-to solution for DeFi users worldwide

  114. Woofi Finance cross-chain says:

    Discover the future of decentralized finance with Woofi Finance, a cutting-edge platform for seamless crypto staking and yield farming. Maximize your returns with low fees and high rewards. Join the revolution in DeFi today!

  115. CowSwap trading says:

    Discover CowSwap, the trusted decentralized exchange platform for seamless crypto trades in 2025. With low fees, high security, and fast transactions, CowSwap is a go-to solution for DeFi users worldwide

  117. for more information says:

    Wow! This blog looks just like my old one! It’s on a completely different topic but it has pretty much the same layout and design. Wonderful choice of colors!

  120. بت یک says:

    Wow that was strange. I just wrote an incrediblylong comment but after I clicked submit my comment didn’t appear.Grrrr… well I’m not writing all that over again. Regardless, just wantedto say excellent blog!

  125. slot gacor says:

    Hi there! I could have sworn I’ve been to this blog before but after going through some of thearticles I realized it’s new to me. Anyways, I’m definitely delighted I discoveredit and I’ll be bookmarking it and checking back often!

  135. 867955435 says:

    A fascinating discussion is definitely worth comment. I do believe that you ought to publish more on this topic, it might not be a taboo subject but generally people don’t discuss such issues. To the next! Cheers!!

  153. https://t.co/6YrAZI70Gq says:

    Aw, this was a very good post. Taking the time and actual effort to produce a really good articleÖ but what can I sayÖ I hesitate a whole lot and never manage to get anything done.

  156. straight teeth says:

    Hi there are using WordPress for your blog platform? I’m new to the blog world but I’m trying to get started and setup my own. Do you need any coding expertise tomake your own blog? Any help would be greatly appreciated!

  163. SpookySwap says:

    Phantom takes second spot in Apple’s US App Store utilities category

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *