Tản Văn, Văn Hóa Phật Giáo 398

Chế ngự tâm, soi sáng lại mình (SC. Thích Nữ Diệu Hoa)

Posted on by Ngọc Chí

“Cần chi phải vào nơi hẻo lánh

Để giữ thân thoát cảnh mê lầm

Chỉ cần chế ngự được tâm

Bao điều hạnh phúc sẽ ngầm nhân đôi”.

Thật vậy, nếu tâm không ngừng phóng dật, không quyết tâm đoạn trừ dục vọng thì dù có rời xa phố phường sống ẩn nơi rừng sâu, núi thẳm cũng vô ích, phiền não vẫn hoài phiền não. Còn như biết điều phục tâm, chế ngự được tâm, thì trong lòng mãi bình yên không dậy sóng, tâm không buồn bã ưu sầu, sẽ an nhiên tự tại trước những chướng duyên, nghịch cảnh. 

Có câu nói: “Người đẹp nhờ lụa” và đời sẽ đẹp nhiều hơn thế nếu: “Người đẹp nhờ đạo hạnh”, cố gắng mỗi ngày chế ngự được tâm và thường xuyên soi sáng lại chính mình. Khi tâm thanh tịnh, chắc chắn sẽ tĩnh lặng như mặt hồ không gợn sóng. Khi soi sáng lại chính mình sẽ buông bỏ được mọi phiền não và ngăn mầm bất thiện, không cho chúng đâm chồi. 

“Tâm mà phẫn nộ khổ sầu vây 

Hướng thiện thù buông hạnh phúc gầy 

Tức giận vì sân người mệt mỏi

Tu hành nhịn xả vạ nào lây”. 

Dù xuất gia hay tại gia, giàu hay nghèo, nam hay nữ, trẻ hay già cũng đều phải biết điều tiết, chế ngự tâm mình. Nếu đã sinh ra trên cõi đời này, tất nhiên đã mang trên mình nghiệp quả tiền kiếp. Sắc vóc, trí tuệ, sức khỏe… ít nhiều đều chịu ảnh hưởng của nghiệp báo. Đây là luật nhân quả rõ ràng. Gieo phước gặt phước, gây tội lãnh tội là lẽ đương nhiên. Bởi:

“Nhân quả thì không tránh khỏi được đâu

Từ muôn thuở trồng bầu không gặt táo

Ươm bí đỏ chẳng ra dừa lúa gạo

Lẽ đương nhiên vì cáo chẳng sanh mèo”.

Phước báu cho những ai khi tái sanh được sanh vào gia đình có đạo đức, được xinh đẹp tướng mạo đoan trang, trí tuệ tài giỏi, hay mạnh khoẻ lành lặn đầy đủ tứ chi, ấy là quả ngọt thiện lành do chính bản thân đã gieo trồng, cần phát triển hạnh lành để đức thêm dày. Việc thiện cần duy trì và phát triển, nếu biết việc đó bất thiện nên ngừng hẳn không làm nữa hoặc đừng bao giờ tham gia. 

“Hãy giữ lời thầy đã dạy ta

Trần gian lẫn lộn cảnh gian tà

Đừng do lợi lộc mà gieo ác

Những chuyện ươn hèn phải tránh xa”.

Trong chốn Thiền môn, ta vẫn thường nghe các vị Thiền sư dạy bảo thiền sinh và nhắc nhở học trò rằng: “Phàm làm việc gì cũng nên nghĩ đến hậu quả của nó”. Những bậc Tổ sư thường lấy kết quả trải nghiệm trong đời tu của mình để dạy lại và sách tấn hàng hậu học. Có câu: “Bồ tát sợ nhân, chúng sanh sợ quả”, những bậc trí, những vị tu hành với sự hanh thông của người có trí tuệ đều rất thận trọng trong mỗi suy nghĩ và hành động, không để tâm sinh khởi những điều tội lỗi dù chỉ là một niệm nghĩ suy nghĩ. Còn chúng sanh nói chung, đa số khi tâm khởi sinh dục vọng hay sân si thì đều làm theo ý mình muốn, đến khi hậu quả khổ sầu rồi mới ăn năn thì đã muộn.  

“Soi tấc dạ tẩy vơi bụi bẩn 

Tránh gây thù nhịn nhẫn mọi khi 

An nhiên chốn tĩnh tu trì 

Phật môn lặng lẽ khắc ghi lời vàng”.

Trong xã hội ngày nay, biết bao người ngồi khóc cho thanh xuân bị chôn vùi trong ngục tù khổ não, có những hoàn cảnh đáng thương, chỉ vì lỡ tay một phút nông nổi khi tâm bị mất kiểm soát, cái giá phải trả cho một phút thất niệm để tâm phẫn nộ là cả một vùng trời riêng bình yên mà bản thân họ không muốn bị đánh mất. Như vậy, đâu phải chỉ mỗi người xuất gia tu hành nơi cửa Phật mới phải chế ngự tâm, mà cả người thế gian không khoác áo cà sa cũng cần chế ngự tâm để cuộc sống bình yên, an lành.

“Trong cuộc sống xô bồ hỉ nộ

Có nhiều điều cám dỗ người ta

Gìn tâm tránh bị sa đà

Con đường hạnh phúc chẳng xa sẽ thành”.

Thời đại nào cũng có thiện và ác, chánh và tà. Đất nước nào cũng có người tốt và xấu, người giàu và nghèo. Ở nơi nào cũng có buồn và vui. Vậy nên, ta phải tự mình chọn con đường chân chánh để đi và chọn lương thiện để sống. Nếu không muốn điều chi kém may mắn trong đời, bản thân phải biết chế ngự tâm theo bổn phận của mình. Người xuất gia có bổn phận của người xuất gia, người tại gia cũng có bổn phận của người tại gia. Ví dụ điển hình người xuất gia phải đoạn hẳn dục, cần chế ngự tâm không cho sanh khởi ái dục. Còn người tại gia giữ giới không tà dâm, nhưng cũng cần chế ngự tâm ngăn ngừa tham lam, say đắm sắc để không phạm lỗi tà dâm. 

“Nguyện giữ cho mình tánh thiện chân

Dồi trau đức hạnh gắng chuyên cần

Mê lầm cố chấp đời thêm khổ

Tỉnh ngộ buông rời sẽ nhẹ thân”.

 

Hay:

“Tự mình xem xét bản thân

Ngừa tâm phóng dật sẽ dần được an

Đừng do nóng giận làm càn 

Để không mắc phải lầm than cuộc đời”.

 

Hoặc:

“Kiếp này ráng giữ hiền lương

Từ bi hỉ xả đẹp đường kiếp sau

Thiện lương thì đức thêm giàu

Tâm mà trong sáng sẽ mau yên lòng”.

Một ngày thực hành thiền buông thư sẽ cho ta cảm giác bình yên, an lạc. Một phút bị tam độc tham – sân – si sai khiến, ta sẽ nhận cả một mớ khổ sầu tâm can dần tăng cảm giác khổ đau, tức tối bực bội, tự thấy bản thân bị tổn thương, mệt mỏi như thịt xương mình sắp hoại tử. Không gì đáng sợ bằng con sóng thần hung tợn trong tâm, tâm bất thiện còn kinh khủng hơn ngọn núi lửa đang phun trào, khiến cuộc sống đầy sự sợ hãi, đau khổ ngập tràn. Hiểu được như thế, ta hãy tập ngồi yên, yên từ thân lẫn tâm, trân trọng yêu thương xác phàm này. Hãy cảm ơn, vì nhờ nó ta thực hành được lời Đức Phật dạy, hít sâu thở nhẹ, thở thật nhẹ nhàng trong tỉnh thức, thư giãn rồi tự quyết định cuộc sống mà bạn cho rằng bản thân xứng đáng, chọn buông bỏ hay cố chấp ôm giữ, thiện hay ác, đạo đức hay bất nhân, làm chủ mình hay để phiền não quấy nhiễu, tất cả chỉ một sự quyết tâm từ bản tâm đã được chế ngự. 

“Muốn cho buồn khổ cách rời

Tâm hồn nhàn nhã thảnh thơi moi ngày

Ta cần tu tỉnh mình ngay

Gieo mầm lương thiện sẽ hoài an nhiên”.

Nếu chúng ta phát nguyện sống đời tỉnh thức, quy y Phật, hướng thiện, thực hành theo chánh pháp, thân cận bậc trí, tu nhân tích đức, sống đúng chân lý học được từ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, chế ngự tâm để tâm thanh tịnh không dính bụi trần thì không còn lo ngại vấn đề đau khổ hay phiền não, sẽ được an lạc ngay đó thôi. Hãy thử trải nghiệm thiền để tự mình kiểm nghiệm nếu chưa đủ duyên với Tam bảo, không tốn tiền hay tổn thọ khi tự mình tu tập tạo công đức cho chính mình. Tự mình tích góp phước đức để làm hành trang cho chính mình vượt qua bão giông sầu muộn trên cuộc đời này.

88 thoughts on “Chế ngự tâm, soi sáng lại mình (SC. Thích Nữ Diệu Hoa)”

  4. sex porn says:

    Right now it appears like Drupal is the preferred blogging platform available right now. (from what I’ve read) Is that what you’re using on your blog?

  8. Comprar Incienso Sagrada Madre says:

    Yoսr style iѕ unique compared to other folks I’ve rｅad stuff from.Τhank yoou forr posting ԝhen үou havе thе opportunity, Guess I’ll just bookmark thiѕ blog.Ηere iis my homeрage beli subscriber youtube permanen

  9. Clare Hurley says:

    Новая христианская песня Влагодарю, Досподь

  11. Siu Nerren says:

    Hi, Neat post. There’s a problem with your web site in internet explorer, would check this… IE still is the market leader and a huge portion of people will miss your fantastic writing due to this problem.

  12. Taunya Billingsly says:

    Most of what you claim is astonishingly appropriate and that makes me wonder the reason why I hadn’t looked at this in this light previously. This particular article truly did turn the light on for me personally as far as this particular subject matter goes. However there is 1 point I am not too cozy with so whilst I try to reconcile that with the central theme of the point, allow me observe what the rest of your readers have to say.Very well done.

  13. Miguelina Scalley says:

    I discovered your blog site on google and examine just a few of your early posts. Continue to keep up the superb operate. I just further up your RSS feed to my MSN News Reader. Searching for forward to reading extra from you afterward!…

  14. Mozella Bodziony says:

    Fantastic beat ! I wish to apprentice at the same time as you amend your site, how can i subscribe for a blog web site? The account helped me a applicable deal. I were tiny bit acquainted of this your broadcast offered vivid transparent idea

  15. Genoveva Rubalcaba says:

    Hi there! Someone in my Myspace group shared this website with us so I came to give it a look. I’m definitely loving the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to my followers! Outstanding blog and terrific design and style.

  16. Andreas Aydin says:

    Hello my friend! I wish to say that this post is amazing, nice written and include approximately all important infos. I would like to see more posts like this.

  17. Stewart Tomasino says:

    Very efficiently written post. It will be beneficial to everyone who utilizes it, including yours truly :). Keep up the good work – i will definitely read more posts.

  20. Verla Diers says:

    Hi! Someone in my Facebook group shared this website with us so I came to look it over. I’m definitely loving the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to my followers! Excellent blog and brilliant design.

  21. silly putty meaning in urdu says:

    Wonderful work! This is the type of information that should be shared around the net. Shame on the search engines for not positioning this post higher! Come on over and visit my website . Thanks =)

  22. xe may dien gia re says:

    I want to to thank you for this excellent read!!I definitely enjoyed every bit of it. I’ve got you saved as a favorite tocheck out new things you post…

  23. Melida Cleal says:

    Does your website have a contact page? I’m having problems locating it but, I’d like to shoot you an email. I’ve got some creative ideas for your blog you might be interested in hearing. Either way, great blog and I look forward to seeing it grow over time.

  58. Elder Law Attorneys says:

    Looking for expert guidance on protecting assets while qualifying for Medicaid? As experienced elder law attorneys near me, our team at Ohio Medicaid Lawyers provides specialized legal assistance with Medicaid planning, estate planning, and asset protection strategies. We help seniors understand medicaid eligibility income charts and navigate the complex 5-year lookback period. Visit our website for comprehensive information about Ohio medicaid income limits 2024 and schedule a consultation with a trusted elder care attorney who can safeguard your future.

  62. for more info says:

    Hi my family member! I want to say that this article is amazing, great written and come with almost all vital infos. I’d like to look extra posts like this.

  63. Gruffydd Rosas says:

    I would also love to add that in case you do not already have got an insurance policy or perhaps you do not belong to any group insurance, you might well benefit from seeking the aid of a health insurance broker. Self-employed or people with medical conditions commonly seek the help of any health insurance broker. Thanks for your text.

  64. Charlie Hall says:

    Immigration solicitors in London provide detailed legal support for individuals navigating the complex UK immigration system. From initial consultations to final decisions, they work closely with their clients every step of the way. If you’re concerned about a family reunification case, these legal professionals bring expertise to every matter.

  65. dentist near me says:

    What’s Going down i am new to this, I stumbled upon this I have discovered It absolutely useful and it has helped meout loads. I am hoping to give a contribution & help different customers like itsaided me. Good job.

  88. togel 4d says:

    Greetings! Very useful advice in this particular article!It’s the little changes that produce the most important changes.Thanks a lot for sharing!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *