Trong buổi sáng ngày 20/3/2019 (rằm tháng 2 năm Kỷ Hợi), Tông môn pháp phái Tổ đình Phi Lai đã trang nghiêm và long trọng tổ chức Đại lễ khánh thành giai đoạn 1 Tổ đình Phi Lai (xã Núi Voi, huyện Tịnh Biên, An Giang) và Tưởng niệm 86 năm Đức Tổ sư Như Hiển – Chí Thiền viên tịch.
Quang lâm chứng minh và tham dự buổi lễ có: HT. Thích Trí Quảng – Phó Pháp Chủ kiêm Giám luật HĐCM; HT. Thích Giác Tường – Ủy viên TT HĐCM; HT. Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch HĐTS, Trưởng Ban Tổ chức; HT. Thích Thiện Pháp, HT. Thích Thanh Nhiễu – Phó Chủ tịch TT HĐTS; HT. Thích Thiện Tánh, HT. Thích Bảo Nghiêm, HT. Đào Như, TT. Thích Thiện Thống – Đồng Phó Chủ tịch HĐTS; TT. Thích Đức Thiện – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký HĐTS; HT. Thích Thanh Điện – Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh VP 1 TWGH; HT. Thích Huệ Thông – Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng 2 TWGH, cùng chư Tôn giáo phẩm HĐCM; HĐTS, Ban Trị sự các tỉnh/thành phố và hàng ngàn Tăng Ni, Phật tử các nơi.
Về phía chính quyền có đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Cục An ninh nội địa (Bộ Công an), Tỉnh ủy, UBND, UBMTTQ và các sở ban ngành tỉnh An Giang cùng tham dự.
“Ngôi chùa là biểu tượng văn hóa tâm linh, là nét đẹp của đời sống người dân Việt Nam. Hòa quyện với không gian xanh hiền hòa cùng hình ảnh cây đa, bến nước, ngôi chùa đã trở thành một phần quan trọng của nền văn hóa Việt Nam. Tiếng chuông chùa ngân vang đã gắn liền với đời sống thường nhật của người dân; Tiếng trống, tiếng mõ vang vọng trong mỗi thời kinh như âm thanh thúc giục khách trần lánh xa cõi mộng, sống chánh niệm tỉnh thức nơi tự tâm… Vì vậy, xây dựng thêm một ngôi chùa là góp phần giảm bớt đi các nỗi bất hạnh, chuyển hóa khổ đau mang lại hạnh phúc và an vui cho xã hội, gia đình và mỗi con người.
Trên tinh thần tri ân báo ân Đức Tổ sư cũng như ý nghĩa trang nghiêm ngôi Tam bảo là trang nghiêm tịnh độ tại nhân gian. Hôm nay nhân dịp Húy kỵ lần thứ 86 của tổ Như Hiển – Chí Thiền, chư Tôn đức môn hạ, Tăng Ni, Phật tử Tổ đình Phi Lai thành kính dâng lên thành quả công trình tu tạo chốn tổ đã hoàn thành giai đoạn 1 kính mong giác linh Tổ sư mật thùy chứng minh”. Hòa thượng Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch HĐTS, Trưởng Ban Tổ chức đã nhấn mạnh.
Tiên khởi nơi đây là vùng đất hoang sơ gần biên giới Campuchia, khu vực cư dân giữa hai dân tộc Việt Nam và Campuchia cùng chung sống hài hòa. Do đó, tại đây ngoài một số chùa Nam tông của Phật giáo Khmer, cũng có những ngôi chùa Bắc tông người Việt đơn sơ mái tranh vách lá, một trong những ngôi chùa đơn sơ ấy là chùa Phi Lai do dân làng Tú Tề thành lập năm 1786.
Vào khoảng đầu thế kỷ 20 năm 1900, trên bước đường du hóa, Tổ sư Như Hiển – Chí Thiền đã trụ tích tại nơi đây để kiến lập đạo tràng hoằng truyền Phật pháp. Chùa Phi Lai là một trong những điểm nhấn của phong trào Chấn hưng Phật giáo Việt Nam. Theo các bậc tiền bối kể lại, chùa Phi Lai khi ấy được kiến tạo trên khu đất gần 2 mẫu. Riêng phần kiến trúc xây dựng được dàn trải trên hàng ngàn mét vuông. Các công trình vừa chính và phụ đếm được trên 20 hạng mục.
Vào năm 1945, do biến cố thời cuộc, chùa Phi Lai bị thiêu hủy hoàn toàn. Năm 1947, trước sự hoang tàn đổ nát của ngôi Tổ đình, chư Tôn đức trong tông phong đứng đầu là cố Hòa thượng Thích Thiện Tòng (chùa Trường Thạnh – Sài Gòn) và Ni trưởng Diệu Kim (chùa Bảo An – Cần Thơ) hiệp cùng môn phong pháp quyến đã hợp sức vận động tài chánh để tái thiết ngôi Tổ đình trên nền của chánh điện cũ.
Ngôi chùa quê xưa chốn Tổ sau thời gian dài tồn tại nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Để giữ gìn và ghi nhớ ân đức cao dày của chư Tổ, Tăng chúng môn hạ Tổ đình Phi Lai phát nguyện xây dựng lại toàn bộ công trình ngôi chùa mà Tổ đã dày công gầy dựng.
Năm 2018, với sự khởi xướng của HT. Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch HĐTS GHPGVN, viện chủ chùa Minh Đạo và sự hoan hỷ công đức của chư Tôn đức Tăng, Ni trong cả nước cùng sự phát tâm của các mạnh thường quân, như: Quỹ Thiện tâm Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn An Viên Group và quý Phật tử gần xa hỷ cúng, đặc biệt là sự quan tâm giúp đỡ, trợ duyên của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh An Giang cũng như quý cấp chính quyền, đồng thời được Sở Xây dựng An Giang cấp giấy phép xây dựng mới toàn bộ, Tổ đình Phi Lai đã thành hình với những công trình: Chánh điện, Tây lang, Đông lang, khu Hậu Tổ, khu lưu niệm Thờ tự, cổng Tam quan. Và hôm nay, công trình khu Chánh điện đã hoàn thiện với quy mô 1 trệt – 1 lầu – 7 mái cổ lầu, chiều dài 58,8 m x chiều ngang 33,4 m, diện tích tầng trệt 1.963m2. Tổng diện tích sử dụng 2 tầng là 3.927m2. Tổng chiều cao công trình 36,5m (gồm kim tháp bằng đồng 8m).
Cùng với khu lưu niệm còn có khu lưu các tượng Phật từ thời tổ Phi Lai- Chí Thiền tới nay, quy mô 1 trệt + mái ngói, chiều dài 15,4 m x chiều ngang 11,4 m, tổng diện tích sử dụng 175,5m2. Tổng chiều cao công trình 11,5m.
Tại buổi lễ, để tiếp tục kêu gọi xây dựng Tổ đình giai đoạn 2, Ban kiến thiết đã đón nhận các tịnh tài ủng hộ của Ban Trị sự Phật giáo TP. HCM, Bình Dương, Kiên Giang, mỗi đơn vị 1 tỷ đồng, cùng các cơ sở Phật giáo các tỉnh/thành, mạnh thường quân và Tăng Ni, Phật tử cùng phát tâm.
Sau lễ hành chánh, chư Tôn giáo phẩm chứng minh đã quang lâm về đại hùng bảo điện Tổ đình Phi Lai cắt bằng khánh thành. Sau đó, tiếp bước vào Chánh điện niệm hương lễ Phật, sái tịnh và tụng kinh cầu nguyện cho công trình sớm ngày hoàn thiện.
Dịp này, chư Tôn giáo phẩm cũng đã quang lâm Tổ đường dâng hương tưởng niệm 68 năm ngày Tổ sư Như Hiển – Chí Thiền viên tịch. Nguyện cầu ân đức Tổ sư gia hộ cho đất nước được yên bình, Phật giáo Việt Nam trường tồn, chúng sanh được an lạc, Tông môn pháp phái Tổ đình Phi Lai tiếp tục sản sinh ra các bậc thượng sĩ để lãnh đạo GHPGVN đồng hành cùng dân tộc và phát triền đất nước giàu mạnh.